Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайн, Агуу Илалта тухай олон тоото шүлэгүүд, уран зохёол, дурсалганууд бэшэгдэһэн, фильмнүүд буулгагдаһан, дурасхаалай хүшөөнүүд бодхоогдоһон... Тиигэжэ XX зуун жэлэй эгээл шуһата зэбүүн дайнда илалта туйлаһан үбгэ эсэгэнэрэй, эжынэрэй дурасхаал мүнхэлэгдэнэ.
   Агын аймагай Будалан нютагай уран гартан, модошо дархан Балта Батожаргалов мүн лэ Эсэгын дайнай сэдэбтэ хандажа, гүнзэгы удхатай гурбан бүтээл нарһан модоор урлаа.
«1941 оной июнь. Хахасалга». Бүтээлэй удха: гэр бүлэ хахасаба. Хээлитэй залуухан бэри инаг гансаяа үдэшэжэ байна. Үргэлһэн буунь, эхэнэрэй гэзэгэ, хоюуланайнь малгайнууд - булта бүтэн модонһоо һиилэгдэн гаргагдаа. Дүтэһөө онигожо харабал, нюурнуудынь хахасалгын гашуудалда абтанхай, гунигаар халинхай уршалаануудтай... Агын талын баатар хүбүүн дайнда мордоходоо, мориёо унаад, гэрһээ гарахань. Мориниинь эзэнэйнгээ хайшаа ошохоо байһые мэдэһэн мэтэ гунхынхай...
   «1943 оной июнь. Эхын зальбарал». Сэрэгшэниие ганса һамганиинь бэшэ, эжыньшье хүлеэнэ, бурхандаа, субаргадаа зальбарна. Магад, хүбүүн тухайнь үнихэнэй һураг үгы, гурбалжан бэшэг ерэнэгүй...
   «1945 оной июнь. Дайнһаа бусалга». Дайгаа даража, дархан солоёо дуудуулһан сэрэгшэнэй гэртээ бусажа ерэхэдэ, хүбүүниинь аяар табатай болошонхой, урдаһаань гүйжэ угтабал! Үбгэмни мүнөөдэр ерэхэнь гэжэ мэдээгүй байһан һамган гайхаһандаа, гартаа баряад байһан шанага табагтаяа зогсошобо. Сошоһондоо, хүхиһэндөө, бахардашаһан нюуртай һамган. Эжынь амиды мэндэ хүбүүгээ угтабал даа.
   - Энэ бүтээлни үшөө дүүрээдүй - илалта туйлаад ерэһэн сэрэгшэ ха юм, орден медальнуудыень хэхэб. Абаад ерэһэн туулмагыень арадань үлгэхэ гүб, али хажуудань газар дээрэ табихаб, - гэжэ Балта Базаргуруевич тайлбарилна һэн.
   Агуу Илалта шэрээлсэгшэдээ хэтэ мүнхын дурасхаалда үлөөхэ хэрэгнайш үшөө дүүрэхэ үды: сагаан толбонууд үшөөл олон, бэдэрэлгын ажал үшөө ехэ. 

You have no rights to post comments