Энэдхэгэй Дрепунг Гоман дасанда һаарамбын дамжаада һуража ябаһан Солбон лама ГАРЖИЛОВ:
   1. Бидэ Сагаалган соогуур 10-аад үдэр амардагбди. Агын дасан Догой нютагай зурхайшан Лубсан Бальжирай литээр ябадаг һаань, эндээ ондоо литэ хэрэглэдэгбди. Тиимэһээ Сагаалган февралиин 11-дэ үнгэргэгдөө. Һайндэрэй һүүлээр хуралнууд эхилээ.
   Маанадай олонхи шабинар болон багшанар түбэд яһатанай юм. Эндэ ладакх гэһэн арад ажаһуудаг. Энэдхэгэй түбэдүүд болоно. Тэдэнэй яагаад Шэнэ жэл угтадаг тухайнь мэдээсэхэеэ һананаб. Түбэдүүд Сагаалганаа «Лосар» гээд хэлэдэг. «Ло» – «жэл», «сар» – «шэнэ» гэһэн үгэнүүдһээ бүридэнэ. Тэдэ эртээнһээ эдеэ хоол, үмдэхэ хубсаһа хунараа, бэлэгүүдээ бэлдэжэ эхилдэг. Элдэб янзын хэмжээ ябуулгануудые эмхидхэдэг. Һайндэрэй үглөөгүүр гудамжаар ябажа байхада, түбэдүүд шанга гэгшээр «Лосарла таши дэлэк!» гэлдэжэ, хүхюун задарюунаар мэндэшэлэн ябаха. Энэ үгэ оршуулхада, «Сагаалганай амар мэндэ!» гэһэн удхатай. Иигэжэ бэе бэедээ Сагаан һарын мэндэ хүргэлсэнэ.
   Маанад Сагаалганай үглөөгүүр нэн түрүүн багшанараа золгодогбди. Багшаһаа адиста хүртөөд, үреэлэй дулаахан үгэнүүдыень тогтоогоод, бурхандань мүргөөд, бэлэгүүдээ барихадамнай, урдаһаамнай баһал дам барюулдаг. Ехэнхидээ амталуур болон элдэб янзын амтан жэмэс гэхэ мэтые бэлэг болгон баридагбди.
   Һарын туршада үргэлжэлдэг Сагаалганай түүхыень хөөрэхэ болоо һаа, иимэ. Сагаалганай һайндэр Түбэдһөө гараһан ушартай. Росси гүрэндэ буддын шажан Богдо Зонхобын хэдэн зуун жэлэй саада тээ байгуулһан гэлэг шэглэлээр хүгжэһэн. Тэрэнэй тоодо Шэнэ жэлэй хуралнууд. Монлам Ченмо хуралай удхань: шэнэ жэлдэ үрэжэлтэй, хамаг амитан жаргалтай, үбшэ зоболонгүй жэлээ үнгэргэхэ тухай уншалга болоно.
   «Хүн бүхэн шэнэ жэлээ алхана» гэһэн удха байдаг. Тиихэдээ бүхы муугаа хуушан жэлдээ орхижо, һайн һанаатайгаар шэнэ жэл руу алхаха гэнэ бшуу.
   2. Шэнэ жэлдэ суртаал номой гүн удха бэедээ шэнгээжэ, ойлгоһоноо дахин-дахин дабтажа, тэрээн дээрээ гүнзэгыгөөр бодомжолхо минии уялга.

You have no rights to post comments